Wapenstilstand en voetbal, Kerstmis 1914
Opgetekende persoonlijke herinneringen:
"De bal kwam ergens vandaan, ik weet niet meer precies waar maar wel van
hun kant. Het was een algemeen protest. Ik zou denken dat er een paar
honderd aan meededen. Ik was ook aan de bal. Iedereen had er lol in.
Niemand deed met tegenzin mee".
(Ernie Williams, private, 6th Cheshire's)
Bruce
Bairnsfather, 2e luitenant van het eerste bataljon Royal
Warwickshire Regiment, vierde Divisie, noteerde:
"Tijdens het kerstbestand van 1914, spraken de manschappen van de twee legers in
dit gedeelte van de frontlijn met elkaar, ruilden souvenirs en
sigaretten en speelden een partijtje voetbal voor ze weer terug gingen
naar hun linies om verder te gaan met de strijd".
Luitenant Kurt Zehmisch, van het 134e
Koninklijke Saksische Regiment, schreef in zijn dagboek:
“Ik heb mijn manschappen opgedragen om vandaag, kerstavond, en tijdens
de kerstdagen van onze kant niet te schieten, als het niet hoeft.
Wij
losten de eerste compagnie af. Nauwelijks waren we in de loopgraven toen
wij en de Engelsen, elkaars aandacht trokken.
Eerst floten wij, waarop
een antwoord volgde. Er werd geen schot meer gelost in onze sector”.
“Al gauw hadden een paar Engelsen een voetbal meegebracht uit hun
loopgraven en begon een serieuze partij voetbal. Dat alles was toch zo
wonderlijk en bijzonder. Zo kwam het door het Kerstfeest, het feest van
de liefde, dat gehate vijanden, gedurende korte tijd vrienden waren.
De engelse officieren dachten er ook zo over”.
De Duitse officier, luitenant Niemann, beschrijft een wedstrijd die plaats
vond in het niemandsland in de sector Frelinghein-Houplines. Zijn
verslag vermeldt de eindscore 3-2 voor de Duitsers.
"De volgende morgen duurde het lang voordat de mist opgetrokken was en
plotseling verscheen mijn ordonnans en vertelde dat Duitsers en Engelsen
uit de loopgraven waren geklommen en zich verbroederd hadden langs de
frontlijn. Ik pakte mijn kijker en zag de ongelooflijke aanblik hoe onze
soldaten sigaretten, drank en chocola uitwisselden met de vijand.
Later
kwam er een Schot met een voetbal en een paar minuten later was er een
echte voetbalwedstrijd aan de gang.
De Schotten markeerden de goal met hun rare mutsen en wij deden dat met
die van ons. Het was niet makkelijk om op de bevroren grond te spelen,
maar we gingen door, hielden ons nauwgezet aan de regels, ondanks dat
het maar een uur duurde en dat we geen scheidsrechter hadden.
Veel
passes kwamen ver weg terecht, maar al de amateur voetballers, die erg
vermoeid waren, speelden met een geweldig enthousiasme".
"Na een uur
vernam de Duitse officier die de leiding had wat er gebeurde, en stuurde
een bevel om te stoppen. De soldaten kropen geleidelijk weer terug in
hun loopgraven".
Een andere versie van het verhaal:
Op kerstdag schrijft een anonieme majoor van het RAMC in een brief,
geciteerd in de Times op nieuwjaarsdag: "Het regiment speelde echt een
voetbalwedstrijd met de Saksen, die we wonnen met 3-2".
Misschien was er helemaal geen wedstrijd:
Een ander lid van de "Queen's Westminster Rifles" schreef: "Met kerst
gooiden we een voetbal uit de loopgraven en vroegen de Duitsers om een
team te sturen om tegen ons te spelen. maar zij vonden de grond te hard.
het had de hele nacht gevroren en het was een geploegd veld, of hun
officieren hadden het verboden".
Tweede
luitenant Robin Skeggs, B Company, 3rd Battalion Rifle Brigade,
bevond zich in de loopgraven bij Wez Macquart. In een brief doet
hij uitvoerig verslag van het Kerstbestand.
"Het was schitterend weer, de modder bevroor en het was een stralende
dag"....
"Het weer was ideaal: strenge vorst, een beetje mist maar droog. De dag
had op geen enkele wijze beter gekund" ...
"Er waren
verscheidene Duitsers die engels spraken, zodat we dit soort salvo's
hoorden: Vee vill play football wid you to-morrow etc. " ...
Fragmenten
zijn gekozen uit de grote hoeveelheid literatuur die over dit onderwerp
is verschenen en te vinden op internet)
"Plugstreet Wood" zoals de engelse soldaten het Vlaamse bos van Ploegsteert noemden, de plek van het kerstbestand 1914.