Wapenstilstand en voetbal, Kerstmis 1914

Over het Memorial Christmas Truce 1914 naast Prowse Point Military Cemetery.

UEFA-voorzitter Michel Platini onthulde op 11-12-2014 in Ploegsteert, langs de Huttebergweg (Chemin du mont de la Hutte), een nieuw monument ter herdenking van de voetbalwedstrijd tijdens het kerstbestand van 1914.

Dit monument van verroest staal is ingebed in nagemaakte Duitse en Engelse loopgraven, het bevindt zich naast Prowse Point Military Cimetery. Een paar honderd meter oostelijk staat het in 1999 opgerichte eenvoudige monumentje (houten kruis met inscriptie: The Khaki Chums Christmas Truce) dat het meest nabij de plek van de match tussen de linies is gelegen, eveneens aan de Huttebergweg. Zie ook de luchtfoto 2019.

Eerder die week, op 6-12-2014 werd in Mesen, bij het Peace Village Hostel een monument opgericht gewijd aan deze gebeurtenis.


De “oorspronkelijke voetbalplek” met het eenvoudige kruis is er nog steeds ...maar bezoekers die het nieuwe monument zoeken weten niet dat het oorspronkelijke monumentje verderop en dichter bij de plek van de 'voetbalwedstrijd', te vinden is.

De nieuwe plek springt in het oog: een goed voorbeeld hoe de commercie en media de ware geschiedenis hebben gebrutaliseerd, eigenlijk “geweld” hebben aangedaan, bovendien slordig zijn omgesprongen met de feiten.

Ons onderzoek laat een herinneringsplek zien zoals die vorm kreeg in de jaren tussen 1999 t/m 2019. Het is ons verslag in woord en tekst over een “niet-plek” met een eenvoudig kruis en een bordje aan de rand van een weiland waar kerstnacht 1914 werd gevoetbald door Britse en Duitse soldaten en een nieuw monument uit 2014 met twee smakeloos in schaal sterk vereenvoudigde stukjes nep loopgraaf op een onjuiste plek, nota bene pal naast een waardige militaire begraafplaats zoals er zoveel zijn in deze regio.

Het gaat tegenwoordig om het beleven en het evenement met de meeste kans op media aandacht. De historie of een mogelijke onderliggende tragedie is aan haar ondergeschikt.
Interessant voor ons is de verschuiving in de tijd van de verbeelding: van een schriftelijk verslag van een niet plek door een ooggetuige, naar een vereenvoudigd, gesponsord gedenkmonument op de verkeerde plek, vervolgens in Mesen een bronzen weergave “over de top”, vlak bij het grage VVV kantoor, en nu dan de carnavaleske enscenering van het bronzen beeld.
(Meer over dit beeld en z'n maker: klik hier).