1
2
3
Klik op de dots voor de diverse locaties, en op het monument voor meer over Arminius en Varus.
Waar vond de Varusslag plaats?
De precieze locatie van de Varusslag is een omstreden kwestie. Er zijn vele theorieën over de juiste locatie van
de slag, die zich concentreren op twee verschillende regio's: het gebied in Duitsland tussen Osnabrück en
Paderborn en een kleiner gebied in N.W.Frankrijk.
De naam Saltus Teutoburgiensis komt alleen voor in de Annalen van Tacitus, die omstreeks 1500 gevonden zijn in het
klooster Corvey bij Höxter. Zelfs op 17e eeuwse kaarten is deze naam niet te vinden, de heuvelachtige streek tussen Paderborn
en Osnabrück heet daar Osning.
Teutoburger Wald werd de naam na de publicaties van vertalingen van Tacitus.
Varus, Arminius en de slag in het Teutoburger Woud zoals beschreven in de
Romeinse Bronnen
In het jaar 9 van onze jaartelling verloor het Romeinse rijk in de Saltus Teutoburgiensis een enorm leger: drie
legioenen plus drie ruitereenheden en zes extra cohorten, totaal ongeveer een zesde deel van de gehele Romeinse
legermacht.
De legioenen, ongeveer 18.000 man sterk, waren op de terugreis naar hun winterkampen in Xanten, Anreppen en Haltern
toen ze in een hinderlaag liepen.
Deze slag werd toegebracht door de Germaanse Cherusken, onder leiding van hun stamgenoot Arminius
(afb.1), die als officier in het Romeinse leger had gediend. De Cherusken kwamen
in opstand toen de in het jaar 6 aangestelde bevelhebber van Germanië, Publius Quinctilius Varus, Romeinse
wetten en belastingen wilde invoeren.
Varus (afb.2) trok tegen de opstandelingen ten strijde, werd door hen naar een
bergpas (saltus) bij Teutoburg gelokt, en pleegde daar zelfmoord toen hij zag dat zijn leger werd afgeslacht. De
slag staat dan ook bekend als de Varusslag.
De slag was de aanleiding voor de Romeinen om te besluiten de Rijn tot de noordgrens (de limes) van hun gebied te
verklaren. Ook na de slag vonden er nog wel regelmatig Romeinse expedities voorbij deze grens plaats.
Bronnen (een keuze)
De Romeinse publicaties, waarin de veldslag wordt beschreven, moeten wel gezien worden in hun context.
Ze zijn vooral literatuur, geen feitelijke, historische of geografische verantwoorde beschrijvingen en er zijn ook
geen ooggetuigenverslagen overgeleverd.
De Romeinse bronnen zijn ook niet los te zien van politieke of propagandistische
bedoelingen.
Dit heeft tot op de dag van vandaag geresulteerd in vele vaak tegenstrijdige interpretaties.
Cassius Dio, (164-c.235):
Senator van Rome, van Griekse komaf, historicus en auteur van "Romeinse Geschiedenis".
Publius Annius Florus (c.70? - c.140?):
Romeins schrijver, publiceerde ten tijde van keizer Hadrianus een korte beschrijving van het Romeinse rijk
Publius Cornelius Tacitus (56 tot 120 nC), (afb.3),
Het verhaal over de slag is te vinden in de Analen, boek1, hoofdstuk 3.
Velleius Paterculus,(20 BCE - after 30 CE).
Zijn "Romeinse Geschiedenis" bevat een beschrijving van de slag in het Teutoburger woud. Hij had meegedaan met de
Germaanse oorlogen en kende persoonlijk veel betrokkenen. Zijn relaas is de oudste overgeleverde beschrijving.