Aan ons als kunstgeografen, actief op het terrein van het historische landschap en de verbeelding hiervan in stad en land, wordt vaak gevraagd te vertellen over onze werkwijze.
De hier gepresenteerde pagina's zijn metafoor voor de wereld die de kunstgeograaf om zich heen ziet, wil bevragen en betreden.
De lezer wordt uitgenodigd zich hierin vast te bijten en virtueel mee te reizen naar de afgebeelde plekken van betekenis.
Graag ontvangen we uw reacties via:
info@kunstgeografie.nl.
DE OGEN VAN MESTDAGH
We zien de bovenste laag van onze bodem, met hier en daar sporen en restanten, die ons iets vertellen over onze
wordingsgeschiedenis. Als sporen ontbreken resten nog de toponiemen en de verhalen, als verwijzingen naar een verleden.
Daarmee zit je direct in het domein van de 'betekenislagen'.
Verbeelding gaat dan een rol spelen, zeker wanneer deze locaties deel gaan uitmaken van een Cognitieve Obsessie
of een Kunstwerk, waarmee elke andere interpretatie overbodig wordt.
Dan wordt het interessant!
Het gedegen vooronderzoek van Mestdagh wordt als waarheid door zijn inventieve benadering van toponiemen
en geologische structuur.
De kunstgeograaf is schatplichtig aan deze denkwijze, maar gaat daarnaast altijd zelf op zoek naar de plek van betekenis.
Zo zien we bij Sens feit & fictie onder ogen.
Zie Projecten - Marcel Mestdagh en Atlantis.
GEEF MIJN SLAG TERUG
Sinds 2002 staat in Kalkriese (D) een nieuw museum, dat inmiddels een miljoenenpubliek trekt. De vraag naar de juiste
lokatie van de Varusslag heeft daarmee behalve historische belangen ook lokale en financiële dimensies gekregen.
Museum en gidsen op het publieksterrein claimen met een
stalen gezicht het voormalige slagveld en och, wie zal dat nu nog betwisten?
Op grond van literatuurstudies en onderzoek van oude kaarten en toponiemen komt Albert Delahaye (en na hem Ruud
van Veen) echter tot de conclusie dat de Varusslag zich afspeelde in Frans-Vlaanderen, in de omgeving van Thiembronne.
De kunstgeograaf vraagt zich nu af
"Door wiens rekening is nu een streep getrokken?"
Zie Projecten -
Gebeurtenissen werpen hun schaduw vooruit.
_______________________________________________
Verdichtung, moord & marketing
Ruim 10.000 man, onder leiding van koning Gunther, gaan op uitnodiging van Kriemhilde van Worms naar Esztergom via
de route van de derde kruistocht. Veel personages in het Nibelungenlied zijn gemodelleerd naar historische figuren,
een enkeling is terug te voeren op de mythische wereld. Hen worden op dichterlijke wijze rollen toegekend, die eeuwenlang
tot de verbeelding hebben gesproken.
Een bijzonder
opvallende gebeurtenis betreft de moord met voorbedachten rade door Hagen op Siegfried. De diverse locaties zijn
hiervoor met overtuigende bewijzen aangewezen: zij bieden waarheid en vermaak.
Daar, bij die bronnen, moet de kunstgeograaf zich laven!
Zie Projecten - De moord op Siegfried
Lijnen raken verknoopt in politiek
De topografische ligging van veel plaatsen in Europa, waar megalieten, Keltische heiligdommen, kloosters, kerken
en kastelen zijn opgericht, is niet toevallig, aldus vele onderzoekers. Uitgezet op de kaart blijkt er sprake te
zijn van een zekere systematiek, ze liggen op rechte lijnen, rasters, en vormen zelfs bepaalde patronen.
Het lijnenonderzoek in Duitsland is lange tijd besmet geweest door gretig misbruik voor Nazi doeleinden.
De
publicaties van Teudt werden in de jaren 60 in Engeland herontdekt en bleken zonder die zwarte propaganda toch veel
bruikbare informatie te bevatten. Pas in de 80er jaren verschenen in Duitsland weer vertalingen van de Engelse edities.
Het blijven lijnen in troebel water.
Zie Projecten - "Heilige Linien"
_______________________________________
De lotgevallen van Wagon 2419 D
Dit is het ogenschijnlijk
simpele verhaal over een 'luxe treinwagon', die tijdens de wapenstilstand van de Eerste Wereldoorlog (1918) en de
capitulatie in de Tweede Wereldoorlog (1940) en tot ver in de 20e eeuw een onwaarschijnlijk grote symbolische rol
heeft gespeeld op het verbitterde strijdtoneel tussen Frankrijk en Duitsland.
Zie Projecten - De lotgevallen van Wagon 2419 D
Acht eeuwen memory making
"Het is een beeld uit de toekomst, waarin ons heden als verleden verschijnt: de afgraving onthult de twintigste
eeuw als een tijdperk waarin zoiets landelijks als het toekomstige achtentwintigste- eeuwse landschap, achteloos
is aangerand vanwege de toentertijd heersende vervoersproblematiek.
Het gat is een populair verzamelpunt geworden voor de dorpelingen uit de buurt, die in de weekends op de rand
van de kuil komen picknicken en er ofwel treuren over de weg die ze nooit hebben gekregen, ofwel blij zijn over
de schoonheid van het landschap rondom hen dat nooit is verwoest door de twintigste eeuw."
Vrij naar Arjen
Mulder.
Zie Projecten - Entdeckung der
Corridore
Robert van Bijlert, Nico Hemelaar, Jan Zeven.
werkgroep Kunstgeografie. oktober 2009.
FABEL VAN VENETIË
Hugo Pratt heeft de stad, zijn pleinen, bruggen en gebouwen vrijelijk gebruikt als decor voor zijn "Fabel van Venetië",
niet gehinderd door regels van tijd, ruimte, realiteit en consistentie. Dezelfde vrije benadering van feit en fictie
hanteert hij bij zijn Protagonisten.
Ons kunstgeografisch onderzoek gaat vooral over het "blootleggen" van Pratts' werkwijze, waarbij het voor ons interessant
wordt als zijn plekken in een bredere en verrassende context geplaatst kunnen worden, uiteraard in een wisselwerking
tussen feit en fictie.
Zie Projecten - Fabel van Veneti�
DE GENIUS LOCI VAN DE PROJECTONTWIKKELAAR
Aan de rand van het Lauwersmeer, vlakbij het oude buurtschap Oostmahorn, waar tijdens de 80-jarige oorlog een Spaans
fort lag, verrijst Esonstad. Het is geen replica, geen reconstructie en geen beschermd zeventiende eeuws stadsgezicht.
Niemand weet hier van een stadje of een mythe. Er was niets, nu is er iets, maar wat? Loop er eens doorheen, dit
"Friese vestingstadje", deze plek zonder geheugen, maar ontworpen met de belofte van een mieterse vakantie.
Plekken maken tekst;
tekst maakt plekken
"Zo ook is het lezen van fictie als een spel waarbij we zin verlenen aan de immense hoeveelheid dingen die in
de eigenlijke wereld gebeurden. Door het lezen van narratieve tekst ontkomen we aan de beklemming die ons bevangt
zodra we iets waars over de wereld willen beweren. Dit is de troostende en tevens misleidende functie van dit proces,
de reden waarom mensen verhalen vertellen. En het is altijd de hoogste functie van mythen geweest: het vinden van
een vorm, een realiteit in het verwarrende geheel van menselijke ervaringen",
vrij naar Umberto Eco.
De kunstgeografie zoekt in Parijs de kip en het ei
Zie Projecten - De vluchtroute van Casaubon,
Parijs
