Wat is DADA?

DADA was de zelfgekozen naam van een bonte verzameling groepen, groepjes en losstaande kunstenaars en schrijvers, die tijdens de als zinloos ervaren Eerste Wereldoorlog en in de eerste jaren daarna ten strijde trokken tegen de gevestigde orde in de kunsten en daarbuiten.

Het dadaïsme verzette zich tegen de gangbare ordening in de kunst, want die artistieke ordening bevestigde de bestaande maatschappelijk orde. Men koos voor collagetechnieken, readymades, écriture automatique en andere improvisatievormen.
In 1915 verzamelde zich in Zürich een groep kunstenaars rond de Roemeense dichter Tristan Tzara, die in 1918 het eerste manifest van het dadaïsme publiceerde.

In 1916 richtten zij het Cabaret Voltaire op, een overwegend literaire club met een expositiezaal, waarin het tijdschrift Dada werd geredigeerd. Tot deze groep behoorden naast Tzara o.m. Hugo Ball (schrijver), R. Hülsenbeck (schrijver) en Hans Arp (schilder).

Vlak daarna, onafhankelijk van elkaar en toch vrijwel gelijktijdig, ontstonden in New York, Berlijn, Keulen, Hannover en Parijs gelijkgerichte bewegingen, met als belangrijkste figuren Marcel Duchamp, Francis Picabia, George Grosz, Max Ernst, Kurt Schwitters, André Breton, Philippe Soupault, Paul Eluard en Louis Aragon.
(afb.: Dada Siegt, Raoul Hausmann, 1920)

Hülsenbeck claimt dat hij de term dada als aanduiding voor de beweging gevonden heeft in een Duits-Frans woordenboek door een briefopener tussen de pagina's te steken, daar ‘dada’ aantrof als kleuterwoord voor ‘paard’ en deze term vervolgens gebruikte voor het modernistisch cabaret.

In Nederland geldt Theo van Doesburg als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het dadaïsme. Hij schreef een pamflet Wat is Dada? (1923) en droeg onder het pseudoniem I.K. Bonset daaraan bij.

 

De stroming viel de bestaande literaire en andere kunstinstituties aan en maakte zo de weg vrij voor andere bewegingen van de historische avant-garde, met name het constructivisme en het surrealisme,

Met André Bretons Premier manifeste du surréalisme (1924) beschouwt men doorgaans dan ook de dadabeweging als beëindigd. Maar tot op de dag van vandaag zou Dada het 'kunstlandschap' blijvend beïnvloeden.

Meer over DADA:
zie ons project DADA/JAMES JOYCE/DADA:
 

www.kunstgeografie.nl/joycedada/joyce1.htm 


en


http://nl.wikipedia.org/wiki/Dada%C3%AFsme